Մեծ պատերազմից հինգ պակաս է, այլ խնդիր է՝ կհաջողվի Ռուսաստանին, Չինաստանին և Հնդկաստանին կանխել այն-8

Անուղղակիորեն և ուղղակիորեն վտանգված է նաև Հայաստանը

(սկիզբը՝ այստեղ)

Իսրայելը, պաղեստինցիներին չորս ժամ է տվել Գազայի հյուսիսային հատվածից հարավ տարհանման համար: Իսրայելի պաշտպանության բանակը (ՑԱՀԱԼ) հայտարարել է, որ տեղական ժամանակով ժամը 10:00-ից մինչեւ 14:00-ն (Երևանի ժամանակով ժամը 12:00-ից մինչև 16:00-ն) Սալահ-ադ-Դին մայրուղով միջանցք կբացի դեպի Գազայի հատվածի հարավային մաս, որպեսզի հյուսիսային շրջանների բնակիչները կարողանան անվտանգ տարհանվել: Այս մասին X (նախկինում Twitter) սոցիալական ցանցում հայտնել է ՑԱՀԱԼ- ի մամուլի քարտուղար Ավիհայ Էդրին:

Ըստ ԱՄՆ-ի ԿՀՎ տեղեկագրքի (CIA World Factbook) տվյալների, Գազայի հատվածի տարածքում 2023թ. դրությամբ, մինչև պատերազմը, բնակվում էր 2,1 մլն մարդ, ՄԱԿ-ի նոյեմբերի 5-ի գնահատականի համաձայն՝ պաղեստինյան անկլավի իրենց տները ստիպված լքել են մոտ 1,5 մլն պաղեստինցիներ։ Իսրայելցի զինվորականները դեռ հոկտեմբերի 13-ին խաղաղ բնակիչներին խորհուրդ էին տվել շտապ մեկնել Գազայի հատվածի հարավ: Որոշումը հարուցել է ՄԱԿ-ի և ԱՀԿ-ի քննադատությունը։

Նախօրեին իսրայելցի զինվորականները շրջապատել են Գազան և առաջ շարժվել մինչև ծովի ափ՝ Գազայի հատվածը բաժանելով հյուսիսային և հարավային մասերի: ՑԱՀԱԼ-ը քանիցս հայտնել է, որ Գազայում խոշոր ռազմական գործողություն չի սկսի (խոսքը ցամաքային լայնածավալ գործողության մասին է), քանի դեռ դրա համար պայմաններ չեն ստեղծվել: Եվ, ահա, երեկ Գազան շրջապատելով ու Գազայի հատվածը երկու մասի բաժանելով, այսօր էլ փորձելով հասնել հյուսիսային մասից խաղաղ բնակիչների հեռանալուն, դրա համար, ըստ էության, 4- ժամյա վերջնագիր տալով, Իսրայելը փորձում է ամբողջացնել Գազայի հատված ցամաքային լայնածավալ ներխուժման համար անհրաժեշտ պայմանների ստեղծումը:

Հորդանանի վարչապետ Բիշեր Ալ-Հասաունան, «Коммерсантъ»– ի փոխանցմամբ , հայտարարել է, որ Գազայի հատվածից կամ արևմտյան ափից պաղեստինցիներին դուրս մղելու ցանկացած փորձ Հորդանանի կողմից կհամարվի պատերազմի հայտարարում: Հորդանանի վարչապետը հայտարարել է նաև, որ Իսրայելը Գազայի հատվածին հարվածներ հասցնելիս «չի տարբերակում քաղաքացիական և ռազմական թիրախները», և որ իսրայելական բանակի գործողությունները «չեն համապատասխանում ինքնապաշտպանության սկզբունքներին»:

«Հորդանանի կառավարությունը իրենց տարածքներից պաղեստինցիների վտարումը կհամարի հավասարազոր պատերազմ հայտարարելուն,- ասել է վարչապետը:-Սեղանին են Գազայում իսրայելական ագրեսիայի էսկալացիայի դեպքում արձագանքման բոլոր տարբերակները» (ընդգծումը՝ մերը):

Ինչպես հայտնել է «The New York Times»-ը՝ վկայակոչելով դիվանագետներին, վերջին շաբաթներին Իսրայելը ոչ հրապարակային փորձում է միջազգային աջակցություն ստանալ Գազայի հատվածից պաղեստինցիներին Եգիպտոս տեղափոխելու հարցում: Եգիպտոսի նախագահ Աբդել Ֆաթահ աս- Սիսին հոկտեմբերին մերժել էր պաղեստինցիների բռնի տեղահանման հնարավորությունը։

Իրանի կողմից աջակցվող լիբանանյան «Հըզբոլահ» շարժման գլխավոր քարտուղար Հասան Նասրալլան նույնպես իր համերաշխությունն է հայտնել պաղեստինցիներին: Նրա խոսքով՝ լիբանանցի գրոհայիններն իրենց վրա են բևեռել Իսրայելի «ռեսուրսների մոտ մեկ երրորդը» և «ռազմածովային ուժերի կեսը»: Իրանի նախագահ Իբրահիմ Ռաիսին ասել է, որ Իսրայելի գործողությունները «յուրաքանչյուրին կարող են ստիպել միջոցներ ձեռնարկել»:

Հոկտեմբերի 7- ից Գազայի հատվածում զոհվել է ավելի քան 10 022 պաղեստինցի, որոնցից 4104- ը՝ երեխաներ: «Ведомости»– ի փոխանցմամբ , այս մասին հայտնել է «Al Jazeera» հեռուստաալիքը՝ վկայակոչելով անկլավի առողջապահության նախարարությանը: Բացի վերոնշյալ 10 022- ից, 152 հոգի սպանվել է Արևմտյան ափին։

Հոկտեմբերի 30- ին ՄԱԿ-ի գլխավոր հանձնակատար Ֆիլիպ Լազարինին հայտնել է, որ Գազայի հատվածում զոհվածների 70 տոկոսը կանայք և երեխաներ են: Իսրայելը տարածելով այն հրեշավոր կեղծիքը, թե պահպանում է «պատերազմի օրենքները» և գործում է միջազգային իրավունքի բարձրագույն չափանիշներին համապատասխան, ըստ էության, զբաղվում է Պաղեստինի արաբների վատ սքողված ցեղասպանությամբ:

Իսրայելական կողմից էլ ավելի քան 1400 մարդ է զոհվել հրեական պետության վրա ՀԱՄԱՍ- ի հարձակման ժամանակ (որքան տեղյակ ենք, բանակի շարքերում զոհերի քանակն այս թվից դուրս է):

Ինչպես երեկ հայտնի դարձավ RT- ի հաղորդումից , Իրանի գերագույն առաջնորդ այաթոլլահ Ալի Խամենեին հանդիպել է պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ շարժման քաղբյուրոյի ղեկավար Իսմայիլ Խանիյեի հետ: Այս մասին հայտնել է իրանական «Fars» գործակալությունը: Նշվում է, որ Խամենեին և Խանիյեն քննարկել են իրավիճակը Գազայի հատվածում և Հորդանան գետի արևմտյան ափին: Իսլամական Հանրապետության առաջնորդն ընդգծել է իսլամական երկրների և միջազգային կազմակերպությունների կողմից վճռական գործողությունների անհրաժեշտությունը:

Իրանի նախագահ Իբրահիմ Ռաիսին ավելի վաղ զգուշացրել էր, որ Իսլամական Հանրապետությունը չի հետևի պաղեստինա-իսրայելական հակամարտությանը չմիջամտելու մասին ԱՄՆ-ի զգուշացումներին: Նրա խոսքով՝ «ամերիկա-իսրայելական ռումբերի բոցը» շուտով կկլանի Իսրայելը (հավանաբար նկատի ունի հրթիռային հարվածների արդյունքում հրեական պետության զինամթերքի պահեստներում ամերիկյան և իսրայելական ռումբերի պայթյունները)։

Իրանն Իսրայելի և ՀԱՄԱՍ-ի միջև պատերազմի սկսվելուց հետո հանդես եկավ պաղեստինյան շարժման գործողությունների աջակցությամբ և մեղադրեց ԱՄՆ-ին հակամարտությանը միջամտելու մեջ: Իրանի պաշտպանության նախարար, բրիգադային գեներալ Մոհամմադ Ռեզա Աշտիանին, ըստ «Al Arabiya»- ի հաղորդման, ԱՄՆ-ին սպառնացել է «ծանր հարվածով», եթե Վաշինգտոնը պատերազմը չդադարեցնի և Գազայի հատվածում հրադադարի ռեժիմ չհաստատի:

«Ամերիկացիներին մեր խորհուրդն է անհապաղ դադարեցնել Իսրայելի և Պաղեստինի միջև պատերազմը, ինչպես նաև ապահովել հրադադար, հակառակ դեպքում դուք (ԱՄՆ) ծանր հարված կստանաք»,- РБК- ի փոխանցմամբ , ասել Է գեներալը:

Աշտիանին նախկինում բազմիցս մեղադրել է ԱՄՆ-ին Իսրայելի հետ ՀԱՄԱՍ-ի պատերազմին ուղղակի միջամտելու մեջ: Նա ասել է, որ Վաշինգտոնը, հակամարտության մեջ կանգնելով Թել Ավիվի կողքին, «ռազմավարական սխալ է թույլ տվել և անպայման կտուժի»։

Իրանի իշխանությունները բազմիցս Իսրայելին լուրջ հետեւանքներով են սպառնացել, եթե վերջինս ցամաքային գործողություն սկսի Գազայի հատվածում: Միևնույն ժամանակ, ՄԱԿ-ում Իրանի մշտական ներկայացուցչությունում ավելի վաղ, ի պատասխան այն հարցին, թե արդյոք Թեհրանը միջոցներ կձեռնարկի՞ Գազայի հատվածում Իսրայելի ցամաքային գործողության դեպքում, հայտարարել էին, որ երկրի՝ հակամարտության մեջ մտնելու պայմանը կլինի իրանական տարածքի վրա հարձակումը:

Հոկտեմբերի 29-ին՝ Գազայի հատվածում ՑԱՀԱԼ-ի ցամաքային գործողության մեկնարկից մի քանի օր անց, Իրանի նախագահ Իբրահիմ Ռաիսին հայտարարել էր Իսրայելի կողմից կարմիր գիծը հատելու մասին:

«Սիոնիստական ռեժիմի հանցագործություններն անցել են կարմիր գիծը, ինչը բոլորին կարող է ստիպել միջոցներ ձեռնարկել։ Վաշինգտոնը խնդրում է մեզ ոչինչ չանել, բայց նրանք շարունակում են լայն աջակցություն ցուցաբերել Իսրայելին»,- ասել է Ռաիսին այն ժամանակ։

CNN- ը, հղում անելով ամերիկյան հետախուզությանը, ավելի վաղ հայտնել էր, որ Իրանը պատասխան է պատրաստում Գազայի հատվածում ՑԱՀԱԼ-ի գործողություններին, որը, սակայն, չի ենթադրում ուղղակի բախում Իսրայելի և ԱՄՆ-ի հետ: Նկատի ունենանք, որ խոսքը ցամաքային լայնածավալ գործողությունների մասին է, որոնք կարող են սկսվել շատ շուտով:

Եթե CNN- ի հրապարակած վերոնշյալ տեղեկությունը ճիշտ է, ապա Իրանի պատրաստած պատասխանը, կարծում ենք, կարող է լինել Լիբանանի և Սիրիայի տարածքներից Իսրայելին հարվածները «Հըզբոլահ»-ի և դիմադրական այլ շարժումների միջոցով: Ամբողջ խնդիրն այն է, թե դրանից հետո ի՞նչ կանի Իսրայելը՝ կբավարարվի՞ «Հըզբոլահ»-ին ու մյուս դիմադրական շարժումներին հարվածելով, թե կհարվածի նաև Իրանին, Լիբանանին և Սիրիային՝ դրանից բխող բոլոր հետևանքներով հանդերձ: Սիրիային և Իրանին Իսրայելի հնարավոր հարվածները կարող են հանգեցնել նույնիսկ պատերազմում Ռուսաստանի և Չինաստանի ներգրավմանը:

Հոկտեմբերի 27-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան ընդունել է արաբական երկրների կողմից առաջ քաշված բանաձևը, որով կոչ է արվում անհապաղ զինադադար հաստատել հակամարտության գոտում: Այն դատապարտում է երկու կողմերի խաղաղ քաղաքացիների նկատմամբ բռնությունը, ինչպես նաև կոչ է անում ազատ արձակել ապօրինի պահվող գերիներին, պահպանել մարդասիրական իրավունքը՝ չհարվածել խաղաղ բնակչությանը և քաղաքացիական օբյեկտներին։ Ցավոք, ինչպես ՄԱԿ- ի ընդունած այլ բանաձևեր, այն ևս մնում է ձայն բարբառո անապատի:

(շարունակելի)

Արթուր ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Արևմուտքում լսել են Պուտինի զգուշացումները, բայց հավանաբար ցանկանում են անտեսել դրանք
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-17
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-16
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-15
• Բաքվին ավտոճանապարհ պետք չէ, Բաքվին Սյունիքն է պետք՝ խաղաղությամբ, կամովին հանձնելու դեպքում, իսկ եթե ոչ, պատերազմի դեպքում՝ ողջ Հայաստանը-3
• Բաքվին ավտոճանապարհ պետք չէ, Բաքվին Սյունիքն է պետք՝ խաղաղությամբ, կամովին հանձնելու դեպքում, իսկ եթե ոչ, պատերազմի դեպքում՝ ողջ Հայաստանը-2
• Բաքվին ավտոճանապարհ պետք չէ, Բաքվին Սյունիքն է պետք՝ խաղաղությամբ, կամովին հանձնելու դեպքում, իսկ եթե ոչ, պատերազմի դեպքում՝ ողջ Հայաստանը
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-14
• Բանսարկու և սուտ մատնության հեղինակ «Լաուռա Արզաքանցյան» կոչվածի նկատմամբ հանցագործության մասին հաղորդումը ներկայացվեց ոստիկանություն
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-13
• Չգիտեի, որ միլիոնների տեր եմ, նույնիսկ «Սրբազան շարժմանը» մասնակցելու համար գումարներ եմ առաջարկում, այսօր իմացա
• Դեմ եմ Նիկոլին «բտ» ասելուն, «տղան» արժանիք է, նա այդ արժանիքը չունի
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-12
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-11
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-10
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-9
• Աշխարհը միջուկային պատերազմի շեմին-50
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-8
• ՈՒղիղ մեկ տարի առաջ սկսվեց մերձավորարևելյան մղձավանջը
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-7

Մեկնաբանություններ